Πανοραμική άποψη της παραλίας του Μ.Λιβαδίου τραβηγμένη περίπου στα 1935. Το σχολείο φαίνεται στο δεξί άκρο. Η κεραμοσκεπή αντικαταστάθηκε το 1952 με πλάκα.
automatic translation: English | Français | Italiano | Español
Πανοραμική άποψη της παραλίας του Μ.Λιβαδίου τραβηγμένη περίπου στα 1935. Το σχολείο φαίνεται στο δεξί άκρο. Η κεραμοσκεπή αντικαταστάθηκε το 1952 με πλάκα.
Στέκεστε μπροστά από το κτίριο που στέγαζε το σχολείο των παιδιών των εργατών που δούλευαν στην εταιρεία εκμετάλλευσης των μεταλλείων. Κατασκευάστηκε (αρχικά με κεραμοσκεπή) στις αρχές του 20ου αιώνα με χρήματα από το ταμείο αλληλοβοήθειας των εργατών και είχε περίπου 130 μαθητές.
Λίγα λόγια για την αρχή των μεταλλείων στα τέλη του 19ου αιώνα: Το 1869 παραχωρείται, με βασιλικό διάταγμα, στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία το πλουσιότερο μέρος της μεταλλειούχου εκτάσεως στον Κουταλά και το Μ.Λιβάδι στο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού. Εκτός από τον σίδηρο της Σερίφου, η εταιρεία εκμεταλλεύεται λιγνίτη στην Αντίπαρο και την Κύμη, καθώς και μεταλλεία στην Τήνο και τον Ωρωπό. Το 1875, λόγω της περιορισμένης εσωτερικής αγοράς, η εταιρεία κηρύσσει πτώχευση. Το 1880 ιδρύεται η Γαλλική εταιρεία Σέριφος-Σπηλιαζέζα η οποία εκμισθώνει τα μεταλλεία Σερίφου στον Γερμανό μεταλλειολόγο Αιμίλιο Γρώμανν ο οποίος εγκαθίσταται στη Σέριφο. Η έδρα της εταιρείας είναι αρχικά στον Κουταλά, αλλά σύντομα μεταφέρεται στο Μέγα Λιβάδι στο οποίο αναπτύσσεται ένας ολόκληρος οικισμός με πλήθος εργατικών κατοικιών, αστυνομία, χημείο, δημόσιες τουαλέτες, νοσοκομείο, σχολείο και το διοικητήριο, ένα νεοκλασικό κτίριο που αποτελεί την κατοικία των Γρώμανν.
Φωτογραφικό πορτρέτο ζεύγους, το σχολείο φαίνεται στο βάθος αριστερά.
Η φωτογραφία απεικονίζει τον δάσκαλο του σχολείου με τους μαθητές στις αρχές του 20ου αιώνα.
Ο περιηγητής Τρύφων Ευαγγελίδης, που επισκέφτηκε τη Σέριφο και εξέδωσε μία μικρή μελέτη το 1909, γράφει για το Μέγα Λιβάδι: "Μετά τον Άσπρο Πύργο, η οδός κατεβαίνει μέχρι το Μεγάλο Λιβάδι, όπου βρίσκεται ο νέος συνοικισμός της Σερίφου (κάτοικοι 590). Το Μέγα Λιβάδι βρίσκεται μέσα σε μία κοιλάδα που περικλείεται από δύο βουνά, διάτρητα από μεταλλευτικές στοές, στέκονται σιδηροδρομόφρακτα ως σιδηροπαγείς όγκοι, που συν τω χρόνω θα μεταβληθούν σε χρήμα! Όλη η κοιλάδα είναι κατάφυτη με λαχανόκηπους και οπωροφόρα δέντρα και αμπέλια. Στο μεγαλύτερο μέρος της και κατά μήκος της ακτής εκτείνονται τα οικήματα, τα εστιατόρια και τα καφενεία των εργατών. Ακόμη και οι χαμηλές πλαγιές των βουνών καταλαμβάνονται από σπίτια. Προς τα δεξιά, στην άκρη της παραλίας, βρίσκεται η γραφική κατοικία του διευθυντή των μεταλλευτικών εργασιών κ.Γρώμανν, προξένου της Αγγλίας. Στο ιδιαίτερο γραφείο του υπάρχουν συλλογές φυσικών πετρωμάτων του νησιού και ρωμαϊκών αρχαιοτήτων που κατά καιρούς έφερναν στο φως οι μεταλλευτικές εξορύξεις."
[λήψη: Τρύφωνος Ευαγγελίδη (1909) "Η Νήσος Σέριφος και αι περί αυτήν νησίδες"]
[λήψη: Θεόδωρου Αργουζάκη (1904) "Μέχρι Σερίφου"]
Χορός μαθητών και μαθητριών της Γρωμαννείου Σχολής. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί στις αρχές του 20ου αιώνα μπροστά από την είσοδο του σχολείου. Στο βάθος διακρίνεται το κτίριο που στέγαζε τα γραφεία διοίκησης των μεταλλείων, στα αριστερά η θάλασσα.
Η προτομή του Κωσταντίνου Σπέρα
Στην είσοδο του σχολείου έχει στηθεί η προτομή του Κώστα Σπέρα, πρωτεργάτη της γενικής απεργίας και εξέγερσης των μεταλλωρύχων που έγινε στο Μέγα Λιβάδι το 1916. Ο Σπέρας γεννήθηκε στη Σέριφο το 1893 αλλά μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια αποκτώντας σημαντική μόρφωση για την εποχή φοιτώντας στη γαλλική σχολή των Φρέρηδων. Στην Αίγυπτο ήρθε σε επαφή με αναρχικούς που είχαν έντονη παρουσία ανάμεσα στους καπνεργάτες. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες και μιλούσε γαλλικά και αραβικά. Το 1916 θα έρθει στη Σέριφο μετά από αίτημα των εργατών για να οργανώσει το σωματείο μεταλλωρύχων και να ξεκινήσει από τη θέση του προέδρου έναν αγώνα, διεκδικώντας οκτάωρη εργασία, ασφαλείς συνθήκες εργασίας και αύξηση του ημερομίσθιου. Όταν οι Σεριφιώτες θα δουν ότι οι συνεχείς εκκλήσεις και επιστολές δεν φέρουν αποτέλεσμα θα κλιμακώσουν τον αγώνα τους προχωρώντας σε γενική απεργία τον Αύγουστο. Η εργοδοσία θα καλέσει τη βασιλική χωροφυλακή η οποία θα επιτεθεί στους απεργούς που βρίσκονται συγκεντρωμένοι στον χώρο φόρτωσης του μεταλλείου, προκαλώντας έτσι γενικευμένη σύρραξη με δεκάδες τραυματίες και νεκρούς πέντε εργάτες και τέσσερις χωροφύλακες μεταξύ των οποίων και ο ενωμοτάρχης. Τα αιματηρά γεγονότα αποτυπώνονται σε ένα σύντομο βιβλίο που έγραψε ο Σπέρας στη συνέχεια στις φυλακές της Σύρου τον Νοέμβριο του 1916 ("Η Απεργία της Σερίφου: Ήτοι Αφήγησις των αιματηρών σκηνών της 21ης Αυγούστου 1916 εις τα μεταλλωρυχεία του Μεγάλου Λειβαδίου της Σερίφου"). Δύο χρόνια αργότερα συμμετέχει στις διαδικασίες για την ίδρυση της ΓΣΣΕ υποστηρίζοντας ότι η Συνομοσπονδία θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από πολιτικά κόμματα, άποψη η οποία δεν γίνεται αποδεκτή από το σύνολο των εκπροσώπων. Το 1926 αποπέμπεται τελικά από τη ΓΣΕΕ ως "εχθρός της εργατικής τάξης". Λίγα είναι γνωστά για τη μετέπειτα πορεία του, γνωρίζουμε όμως ότι διέμενε στο Μεταξουργείο και δούλευε στα εκδοτήρια εισιτηρίων των τρένων. Θα αποκτήσει δύο κόρες από την πρώτη του γυναίκα και μία κόρη από τον δεύτερο γάμο. Σύμφωνα με τον Λ.Κόττη σε όλη τη διάρκεια της ζωής του θα φυλακιστεί και θα εκτοπιστεί συνολικά 109 φορές. Εκτελέστηκε το 1943 στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο...
Ο Κώστας Σπέρας
Ο Σύλλογος Μεγάλου Λιβαδίου Σερίφου είναι ένας μη-κερδοσκοπικός σύλλογος που βασίζεται στην αυτο-οργάνωση των κατοίκων. Μεταξύ άλλων, προσπαθούμε να επιλύουμε τα προβλήματα που απασχολούν το χωριό, να αναβαθμίζουμε το περιβάλλον έχοντας ως γνώμονα την προστασία του ιστορικού, λαογραφικού και αρχιτεκτονικού χαρακτήρα του τόπου, να αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και να υλοποιούμε προγράμματα για τη σύσφιξη των κοινωνικών σχέσεων και την πολιτιστική δραστηριοποίηση των κατοίκων. Aν έχεις χρόνο, μπορείς να μας βοηθήσεις κάνοντας μία δωρεά. Καλή περιήγηση!
itcoin: 1BQ5YA29x9svihKSzEK5umNpywhpgEoFdx